Otyłość - wszyscy wszystko wiedzą ?

To straszne, że w XXI wieku nadal jest możliwa śmierć głodowa. Jednak żyjemy w czasach wielkich kontrastów i równie często problemem jest nadwaga i otyłość oraz ich skutki - również w postaci pogorszenia rokowania pacjenta np. podczas ostrych infekcji. Oto próba możliwie zwięzłego podsumowania problemu otyłości - jej profilaktyki i realnych rozwiązań, czyli jak podać pacjentowi lub po prostu drugiemu człowiekowi pomocną dłoń.

Źródła zagrożeń:

- stopień rozpowszechnienia otyłości w populacji (zgubne "w kupie raźniej")

- fałszywa "bodypozytywność" i ukryte za nią interesy koncernów

- ogólnoludzka skłonność do pogarszania się już wcześniej niedobrych nawyków

- przekonanie o wpływie innych stanów zdrowotnych na rozwój otyłości ("to dlatego, że mam…")

- brak wiedzy na temat różnych możliwości metabolicznych i wiążącego się z nimi innego zapotrzebowania kalorycznego ludzi

- utrwalone poglądy "ludowe" ("Po prostu dobrze wyglądasz!")

- jedzenie jako nagroda

- jedzenie jako główny pretekst do spotkań towarzyskich

- objadanie się jako niebezpieczna forma uzależniania, bo przecież bez jedzenia nie można żyć

- praca zmianowa w wielu zawodach jako ważny czynnik ryzyka otyłości

- negatywne i krzywdzące skojarzenia szczupłości z biedą, głodem, chorobą i śmiercią

Czy pamiętamy, jakie są negatywne skutki?

- przyspieszenie rozwoju chorób sercowo-naczyniowych i metabolicznych

- przyspieszenie rozwoju chorób zwyrodnieniowych układu mięśniowo-szkieletowego

- zwiększenie ryzyka zaburzeń psychicznych na tle wielokierunkowej frustracji

- błędne koło wycofania społecznego i postępującego spadku aktywności fizycznej

- otyłość jako przyczyna przewlekłej reakcji zapalnej i jej wpływ na pogorszenie odporności

- zwiększenie ryzyka zaburzeń hormonalnych - np. niedoczynność tarczycy wtórna do otyłości

- zaburzenia w kontaktach międzyludzkich i zaburzenia libido

- zwiększenie ryzyka zaburzeń płodności

- zwiększenie ryzyka powikłań pooperacyjnych i trudności w gojeniu się ran

- zwiększenie ryzyka choroby zakrzepowo-zatorowej

- stłuszczeniowa choroba wątroby jako przyczyna dalszego wielokierunkowego pogarszania się stanu zdrowia

- zwiększenie ryzyka wypadkowości na tle ograniczeń sprawności fizycznej

- potencjalnie wyższy stopień ciężkości urazów z racji warunków anatomicznych

- trudności pielęgnacyjne u pacjentów otyłych mających trudności z poruszaniem się

- zwiększenie ryzyka nowotworów - np. raka jelita grubego

- zwiększenie ryzyka rozwoju uzależnień w konsekwencji zaburzeń psychicznych na tle otyłości

- zwiększenie absencji w codziennych zajęciach / pracy

- konieczność stosowania wysokich dawek leków i w konsekwencji wyższe koszty oraz wyższe ryzyko działań niepożądanych

- więcej jedzenia, to więcej toksyn zawartych w produktach żywnościowych

Pierwszy krok w lepszą stronę

- identyfikacja problemu: pomiary wzrostu i masy ciała: liczby mówią same za siebie i warto je zanotować

- zła wiadomość ? - dobra wiadomość?

Większość osób mieści się w I stopniu otyłości - warto im uświadomić, że problem jest niewielki i prawdopodobnie nie przekracza ich możliwości.

Osobom starszym z nadwagą lub niewielką otyłością warto zwrócić uwagę, że zahamowanie przyrostu i utrzymanie obecnej masy ciała, to też istotny sukces.

- zainteresowanie i wsparcie:

Warto powiedzieć osobie otyłej, że wiele zależy od jej własnego nastawienia, szacunku do samego siebie i przekonania, że wiele można zrobić całkowicie samodzielnie. Ważne jest, by zawsze zauważać sukcesy.

- "Dobre pytanie" - czy trudniejsze będzie podjęcie próby schudnięcia, czy zmaganie się przez resztę życia z narastającymi negatywnymi skutkami otyłości?

Metodą dalszych małych kroków do sukcesu

- nie "dieta" - tylko: "czas nareszcie prawidłowo się odżywiać"

- "lubię i szanuję siebie i nie muszę sobie dłużej szkodzić za własne pieniądze - mogę je lepiej zainwestować"

- zerwanie z mitami i zrozumienie, że człowiek nie musi jeść tak dużo, jak mu się wydaje

- uświadomienie sobie, że samo zmetabolizowanie posiłków pochłania wiele energii - jedząc mniej człowiek będzie miał tyle samo lub więcej energii, a nie mniej

- zwrócenie uwagi na odpowiednią podaż płynów

- pamiętanie o odpowiedniej porze i liczbie godzin snu

- kluczowe decyzje na zakupach - to tylko nasz wybór, co kupujemy

- około 8-godzinne okno spożywania 3 do 5 niedużych posiłków (zależnie od indywidualnych wskazań) z późniejszą przerwą, która pozwoli odpocząć narządom wewnętrznym i uruchomić zużywanie zapasów

- unikanie jedzenia wieczorem i w nocy

- kluczowa sprawa - uwaga na wysoki indeks glikemiczny i jego wpływ wzmagający apetyt

- ważna rola warzyw i białka też pochodzenia roślinnego

- zerwanie ze szkodliwym nawykiem dodawania do każdego posiłku pieczywa, ryżu lub makaronu itp., które podwyższają indeks glikemiczny, ale również "rozpychają" żołądek

- informacja o produktach żywnościowych hamujących chęć "podjadania"

- zerwanie z mitem produktów zakazanych - "mogę jeść wszystko, ale nie muszę wszystkiego jeść codziennie"

- unikanie żywności wysoko przetworzonej jako potencjalnie niezdrowej

- ważna rola suplementacji witaminy D i u wielu osób również magnezu

- w miarę możliwości jedzenie wolne, w spokoju, z dokładnym przeżuwaniem

- jedzenie zawsze nieco mniej, niż pierwotnie się planowało i na niedużych talerzach

- zerwanie z mitem siłowni na rzecz zwiększenia zwykłej codziennej aktywności fizycznej, która też spala kalorie, bez ponoszenia dodatkowych kosztów i piętrzenia trudności logistycznych

- możliwość użycia aplikacji telefonicznych z przypomnieniami do codziennych łatwych kilkunastominutowych ćwiczeń w domu

- zaangażowanie w zdrowsze odżywianie i aktywność fizyczną osób bliskich

- znalezienie hobby, które zajmuje czas i daje inny rodzaj satysfakcji

Powodzenia!