Nie szczepimy się przeciw COVID-19

Lekarze dla zdrowia

##--plugin|marquee--##

NASZĄ MISJĄ JEST

kontakt ulotki grafiki facebook twitter telegram rummble

NEWSY PSNLiN

UDOSTĘPNIJ ARTYKUŁ Z GRAFIKĄ: Facebook Twitter Telegram Instagram
OCENA ZASADNOŚCI MASOWEJ IZOLACJI (KWARANTANNY) SPOŁECZEŃSTWA PODCZAS TZW. PANDEMII COVID-19

Postawy obywatelskie polegające na sprzeciwie wobec izolacji społecznej, zdalnemu nauczaniu, zamykaniu szkół czy jakimkolwiek formom istotnego zakłócania funkcjonowania edukacji i opieki zdrowotnej w okresie pandemii covid-19 nie tylko nie były sprzeczne z zasadami współżycia społecznego, ale były uzasadnione naukowo i ukierunkowane na ochronę zdrowia publicznego. Instytucje rządowe realizując politykę sanitarną w okresie pandemii covid-19 nie opierały się na rzetelnych dowodach naukowych, posługiwały się diagnostyką rodzącą uzasadnione naukowo wątpliwości, uzasadniały swoje działania statystyką, która drastycznie zawyżała przypadki zakażeń i zgonów z powodu infekcji SARS-CoV-2, oraz nie przedstawiły rzetelnych analiz, z których jednoznacznie wynikałoby, że korzyści z kwarantanny i innych NPI przewyższają szeroki repertuar szkód zdrowotnych, społecznych i ekonomicznych.

Ocena zasadności masowej kwarantanny dr Piotr Witczak - PSNLiN-

Pobierz grafikę i wyślij znajomym

Według definicji kwarantanna oznacza odosobnienie osoby zdrowej, która była narażona na zakażenie, w celu zapobieżenia szerzeniu się chorób szczególnie niebezpiecznych i wysoce zakaźnych, a miejscem kwarantanny jest odrębny obiekt budowlany czasowego pobytu osób chorych lub podejrzanych o zachorowanie, w którym prowadzi się kwarantannę.[1]

W raporcie Ordo Iuris wskazano, że "W Polsce od marca 2020 r. kwarantanna objęła swoim zasięgiem ponad 108 milionów osobodni, co stanowi najprawdopodobniej więcej niż dwukrotność osobodni spędzonych w więzieniu przez osoby skazane wyrokiem sądu w tym samym okresie (dostępne dane Służby Więziennej obejmują jedynie 2020 rok; za średnie zaludnienie przyjęto średnią z raportów miesięcznych za 2020 rok czyli 69255 osób)" [2]. Dlatego masową kwarantannę należy uznać jako "ukryty lockdown" [3] z całym repertuarem skutków ubocznych związanych z izolacją, zakłóceniami funkcjonowania ochrony zdrowia, życia społecznego i gospodarki.

Należy podkreślić, że w okresie pandemii na całym świecie izolujące społecznie interwencje niefarmaceutyczne (community non-pharmaceutical interventions - cNPI) wdrażano jedynie na podstawie teoretycznych analiz i modeli predykcyjnych, bez kalkulacji koszty/korzyść w duchu medycyny opartej na dowodach (Evidence-based Medicine; EBM) [4]. Oczywiście pojawiały się dowody przemawiające za cNPI, ale opierały się one w dużej mierze na fatalnych prognozach wygenerowanych przez komputer, wywodzącymi się z empirycznie nieprzetestowanych symulacji [5],[6]. Takie modele oceniające wpływ zachowań społeczeństw na transmisję wirusa są głównie teoretyczne, zazwyczaj nie są oparte na rzeczywistych, zweryfikowanych danych i nie powinny stanowić podstawy decyzji w ochronie zdrowia. Systematyczny przegląd takich modeli z okresu 2010-2015 wykazał, że jedynie w 15% były one oparte na rzeczywistych i zweryfikowanych danych empirycznych [7].

W 2019 roku Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) wydała dokument dotyczący wpływu stosowania NPI na transmisję wirusa grypy; zwrócono uwagę, że dowody na ich skuteczność są bardzo niskiej jakości [8]. W związku z powyższym WHO wskazywała, że nadzwyczajne środki stosowane wobec społeczeństw (kwarantanna osób z kontaktu, zamykanie granic, screening przy wjeździe/wyjeździe) nie powinny być stosowane w ogóle, głównie ze względu na niewielki wpływ na przebieg pandemii i skutki uboczne, takie jak zerwanie łańcuchów dostaw czy niepokoje społeczne.

Szereg doniesień naukowych potwierdza, że kwarantanna spowodowała w trakcie pandemii COVID-19 wiele szkód zdrowotnych, społecznych i ekonomicznych, zarówno w perspektywie krótko-, jak i długoterminowej. W systematycznym przeglądzie literatury naukowej z października 2020 roku dotyczącym społecznych konsekwencji masowej kwarantanny w okresie pandemii COVID-19 i poprzednich ognisk chorób zakaźnych stwierdzono: "Niepokój psychiczny, zwiększone nierówności w komunikacji, brak bezpieczeństwa żywnościowego, wyzwania gospodarcze, ograniczony dostęp do opieki zdrowotnej, alternatywne metody kształcenia i przemoc ze względu na płeć uznano za negatywne konsekwencje społeczne kwarantanny w społeczności w sześciu epidemiach chorób zakaźnych, w tym w obecnej epidemii Covid-19. Natomiast postawy altruistyczne uznano za pozytywną konsekwencję poprzednich kwarantann. Różnorodne psychologiczne i społeczne konsekwencje masowej kwarantanny podczas poprzednich i obecnych epidemii były oczywiste, ale polityki poszczególnych krajów różniły się znacznie pod względem tego, jak dobrze zaspokajały potrzeby dotkniętych nimi osób, zwłaszcza tych marginalizowanych społecznie" [9]

Poniżej przedstawiono tylko niektóre doniesienia naukowe odnoszące się do szkód wywołanych kwarantanną.

  • Izolacja społeczna wiąże się ze zwiększonym ryzykiem śmiertelności ogólnej wśród dorosłych:

"Ten systematyczny przegląd i metaanaliza wykazały istotne, o 33% (95% CI; 1,26-1,41) wyższe ryzyko śmiertelności z jakiejkolwiek przyczyny wśród osób izolowanych społecznie." [10]

"Związek między izolacją społeczną a śmiertelnością zaobserwowano w populacjach krajów o wysokich, średnich i niskich dochodach (…)" [11]

W powyższych doniesieniach wymieniono szereg potencjalnych mechanizmów wyjaśniających związek między izolacją społeczną a wzrostem śmiertelności, m.in:

  • przyspieszenie starzenia się na skutek chronicznego stresu,
  • spadek motywacji i poczucia własnej wartości,
  • przyjęcie niezdrowego trybu życia, np. nadmierne spożywanie alkoholu i innych używek, obniżona aktywność fizyczna, niezdrowa dieta o niższej jakości odżywczej,
  • nasilenie się chorób współistniejących, np. wykazano podwyższone ciśnienie krwi i tętno u osób pozbawionych wsparcia społecznego oraz odnotowano zwiększone ryzyko udaru mózgu, wzrost ryzyka chorób układu krążenia i zapalenia płuc na skutek izolacji społecznej.
  • Kwarantanna podnosi ryzyko chorób sercowo-naczyniowych:

"Kwarantanna niesie ze sobą długoterminowe skutki dla chorób układu krążenia, związane głównie z niezdrowym stylem życia i stanami lękowymi" [12]

  • Kwarantanna ma szeroko zakrojone skutki psychologiczne:

"Większość recenzowanych badań wykazała negatywne skutki psychologiczne, w tym objawy stresu pourazowego, dezorientację i złość. Do czynników stresogennych zaliczały się dłuższy czas kwarantanny, obawa przed infekcjami, frustracja, nuda, niewystarczające zaopatrzenie, nieodpowiednie informacje, straty finansowe i piętno. Niektórzy badacze sugerują skutki długoterminowe" [13]

"Mieszkańcy wyspy Brač wykazali podczas kwarantanny istotnie wyższy poziom objawów depresyjnych i stresu w porównaniu z mieszkańcami wysp nieobjętych kwarantanną" [14]

  • Zamknięcie w domu może mieć negatywny wpływ na zdrowie fizyczne i psychiczne dzieci i młodych dorosłych:

"Dowody sugerują, że gdy dzieci nie chodzą do szkoły (np. w weekendy i wakacje), są mniej aktywne fizycznie, spędzają dużo więcej czasu przed ekranem, nieregularnie śpią i stosują mniej korzystną dietę, co skutkuje przyrostem masy ciała i utratą wydolności krążeniowo-oddechowej. Takie negatywne skutki dla zdrowia będą prawdopodobnie znacznie poważniejsze, gdy w czasie epidemii dzieci będą zamknięte w domach, bez zajęć na świeżym powietrzu i interakcji z przyjaciółmi w tym samym wieku" [15]

"Objawy depresyjne u studentów uniwersytetów gwałtownie nasiliły się po 2 tygodniach kwarantanny i nie zaobserwowano zauważalnej remisji w miarę upływu czasu" [16]

"Izolacja całego społeczeństwa wywarła znaczący wpływ na dorastające kobiety we wschodnich Chinach, szczególnie na te z zaburzeniami emocjonalnymi, i przyczyniła się do osiągnięcia najwyższego poziomu wskaźników samookaleczeń wśród nastolatków. Badanie to wzywa do zwrócenia uwagi na ryzyko samookaleczenia u młodych nastolatków" [17]

Należy odnotować, że w Polsce w okresie pandemii było wyraźnie więcej prób samobójczych niż przed pandemią, w tym wśród dzieci [18]. Podobny trend zaobserwowano również w innych krajach, np. w USA [19].

Ze względu na silne negatywne oddziaływanie kwarantanny na wiele aspektów zdrowia publicznego i gospodarkę przy jednoczesnym ograniczaniu podstawowych swobód obywatelskich, wdrożenie takiego narzędzia polityki sanitarnej powinno być uzasadnione nie tylko istotnym zagrożeniem epidemiologicznym dla ogółu społeczeństwa, ale również wysoką skutecznością tego środka w zapobieganiu zakażeniom i zgonom. Dostępne dane naukowe wskazują, że żadna z powyższych przesłanek nie była spełniona.

Do tej pory pokutuje narracja, że nadmiarowa umieralność w pandemii COVID-19 ma przede wszystkim bezpośredni związek z ciężkimi zakażeniami wirusem SARS-CoV-2. Nie potwierdzają tego jednak wskaźniki śmiertelności infekcji (IFR - infection fatality rate).

Według najlepszych dostępnych oszacowań IFR dla covid-19 już w 2020 roku był relatywnie niski: "Na poziomie globalnym IFR przed okresem szczepień mógł wynosić zaledwie 0,03% i 0,07% dla osób w wieku 0-59 i 0-69 lat" [20] (dla młodszych grup wiekowych: 0.0003% - 0-19 lat, 0.003% - 20-29 lat, 0.011% - 30-39 lat, 0.035% - 40-49 lat). Innymi słowy, infekcję koronawirusa przeżywało średnio 99,93% osób do 69 roku życia. W przypadku osób starszych (>70 roku życia) IFR dla COVID-19 wynosił 2,9-4,5% [21]. Wskaźniki śmiertelności nowego koronawirusa i sezonowej grypy są zatem zbliżone, a początkowe szacunki śmiertelności dla covid-19 mogły być zawyżone nawet 10-krotnie ("Dowody WHO potwierdziły, że przybliżony współczynnik CFR [case fatality rate; wskaźnik śmiertelności przypadków - przyp. autora] koronawirusa zasadniczo nie jest wyższy niż współczynnik grypy sezonowej" [22]). Należy podkreślić, że o relatywnie niskim wskaźniku śmiertelności covid wiedziano już w pierwszych miesiącach pandemii covid-19 [23], np. w lipcu 2020 roku: "Wśród osób w wieku <70 lat współczynnik śmiertelności z powodu infekcji wahał się od 0,00% do 0,57%, przy medianie 0,05% w różnych lokalizacjach (skorygowana mediana 0,04%)" [24]

Z uwagi na powyższe, zgony związane bezpośrednio z COVID-19 nie mogły mieć dominującego udziału w nadmiarowej śmiertelność w trakcie pandemii COVID-19: "(…) wyjaśnienia przyczynowe wymagają dużej ostrożności przy rozróżnianiu zgonów spowodowanych SARS-CoV-2, pośrednich skutków pandemii i skutków podjętych środków. Doszliśmy do wniosku, że w przypadku nadmiernej liczby zgonów istnieje wiele niewiadomych, ale w skali globalnej zgony spowodowane SARS-CoV-2 mogą stanowić mniejszość obliczonych nadmiernych zgonów" [25].

Na nadmiarowe zgony największy wpływ miały czynniki niezwiązane bezpośrednio z covid-19, w tym skutki uboczne związane z NPI [26][27][28], masową histeria [29], a przede wszystkim zakłócenia w świadczeniu usług opieki zdrowotnej: "Analiza danych statystycznych dla Polski wykazała: rok 2020 do roku 2019 w miesiącach marzec-grudzień - spadek liczby hospitalizacji oraz liczby osobodni hospitalizacji odpowiednio o 2,8 mln (-33,9%) oraz o 13,25 mln (-24,5%), wzrost liczby zgonów poza szpitalnych o 78 248 osób (+48,5%). Rok do roku: spadek liczby rozpoznanych zapaleń płuc o 145 800 (-32,7 %), spadek liczby hospitalizacji z powodu zapalenia płuc o 28 300 (-23,9%), spadek liczby osób poddawanych wentylacji mechanicznej i respiratoroterapii o 11757 (-10,1%), spadek liczby porad POZ (pomimo obecności porad telefonicznych) o 13,2 mln (-11,5%), spadek liczby porad POZ udzielanych z powodu chorób płuc o 7,7 mln (39,5%), spadek liczby porad POZ udzielanych z powodu niewydolności serca, migotania/trzepotania przedsionków, nadciśnienia tętniczego w miesiącach marzec - grudzień odpowiednio o 186 tys. (-17%), 306 tys. (-27,2%), 2,9 mln (- 16,9%). W analizie korelacji miedzy względnym poziomem hospitalizacji i względną nadumieralnością w 2020 roku w województwach wykazano, iż im bardziej ograniczono funkcjonowanie ochrony zdrowia, tym wskaźnik nadumieralności był wyższy (p = 0,0025), (współczynnik korelacji liniowej r=0,70 - wysoki współczynnik korelacji). Nie stwierdzono korelacji między liczbą zgonów przypisanych do COVID-19 a nadumieralnością w listopadzie 2020 r." [30]

Na podstawie objawów klinicznych lub wyników badań laboratoryjnych COVID-19 jest nieodróżnialny od infekcji dróg oddechowych [31]. Większość przypadków zapalenia płuc ma nieznaną etiologię, zaś w przypadkach gdzie udaje się zidentyfikować czynnik zakaźny wykrywa się szereg różnych bakterii i wirusów. Ponadto, molekularne (za pomocą testów PCR) wykrycie wirusów i bakterii w nosogardzieli i części ustnej gardła niekoniecznie wskazuje na przyczynę i może oznaczać infekcję ograniczoną do górnych dróg oddechowych [32]. W literaturze naukowej wielokrotnie zwracano uwagę na wadliwość masowej diagnostyk chorób zakaźnych za pomocą testów PCR, co prowadzi do znacznej naddiagnozowalności przypadków i zgonów covid [33],[34],[35],[36],[37],[38]. Z przytoczonych doniesień wynika, że fałszywie pozytywne wyniki to istotny problemem, gdy osoby i ich kontakty muszą niepotrzebnie się izolować. Wiele osób, które nie były zakaźne (i mało prawdopodobne, że byłyby zakaźne), otrzymywało pozytywne wyniki testów i wraz z ich kontaktami były zmuszone do niepotrzebnej izolacji. Bilans kosztów i szkód w stosunku do potencjalnych korzyści nie został uprzednio oceniony: "Istnieje realna obawa, że wiele osób, które nie są zakaźne (i mało prawdopodobne, że będą zakaźne), otrzyma pozytywne wyniki testów i wraz z ich kontaktami będą zmuszone do niepotrzebnej izolacji. W kontekście masowego testowania może to być większość osób z pozytywnym wynikiem testu. Stosowanie PCR do badań przesiewowych populacji - nawet przy niższej maksymalnej wartości odcięcia Ct - nie jest uzasadnione epidemiologicznie. Bilans kosztów i szkód w stosunku do potencjalnych korzyści nie został oceniony" [39].

Istotną część zachorowań identyfikowanych przed pandemią COVID-19 jako "grypa" lub "zakażenia grypopodobne" (w ogromnej większości raportowane wyłącznie na podstawie wywiadu) w 2020 i 2021 roku przypisywano do "covid" na podstawie przesiewowej, niewiarygodnej diagnostyki. Suma przypadków chorób grypopodobnych w 2020 r. oraz zakażeń SARS-CoV-2 wynosiła ok 4,5 mln i była niemalże identyczna ze średnią wieloletnią zachorowań na grypę (rok rocznie raportuje się ok 4-5 mln przypadków). Typowy ciężki przebieg COVID-19 prowadzący do zgonu objawia się zapaleniem płuc i niewydolnością oddechową [40], tymczasem w Polsce w 2020 roku względem 2019 roku postawiono mniej rozpoznań ostrej niewydolności oddechowej, zapaleń płuc, wykonano mniej RTG i TK klatki piersiowej, spadła liczba respiratoroterapii (oficjalne dane MZ) [41].

Już w lipcu 2020 roku w analizie opublikowanej w The Lancet nie wykazano korelacji między natychmiastowym, pełnym lockdownem i powszechną rutynową diagnostyką, a śmiertelnością związaną z COVID-19 [42]. Według najlepszych dostępnych danych skuteczność izolacji społecznej w zakresie zakażeń i zgonów covid jest niska. Według metaanalizy (maj 2022) obejmującej 22 badania "Wyniki naszej metaanalizy potwierdzają wniosek, że lockdowny wprowadzone wiosną 2020 roku miały niewielki lub żaden wpływ na śmiertelność z powodu Covid-19" [43]. Na podstawie danych z 43 krajów i wszystkich stanów USA z okresu pandemii COVID-19 nie stwierdzono różnic w nadmiarze zgonów przed i po wdrożeniu polityki polegającej na izolacji ("shelter-in-place")[44]. Liczne recenzowane badania podważające zasadność izolacji społecznej w kontroli epidemii przedstawiono na stronie https://brownstone.org/ [45],[46],[47]

Dzieci i nauczyciele nie przyczynili się znacząco do przenoszenia COVID-19 poprzez uczęszczanie do placówek edukacyjnych [48],[49],[50]. Ponadto dokonano oceny skutków zapaści systemu edukacyjnego w związku z działaniami podjętymi w odpowiedzi na pandemię i dostrzeżono związek między gorszym wykształceniem a krótszą spodziewaną długością życia. Obliczono, że już w ciągu pierwszej fali pandemii w USA nastąpiła utrata 13,8 mln lat życia, zaś w Europie 0,8 mln lat życia [51]. Według autorów tego badania, pozostawienie szkół otwartymi zmniejszyłoby ten wskaźnik.

Ponieważ NPI polegające na izolacji powodują poważne szkody (ekonomiczne i zdrowotne, w tym wzrost śmiertelności), mają ograniczoną skuteczność przy relatywnie niskiej śmiertelności covid, to ciężar dowodu spoczywa na tych, którzy opowiadają się za wprowadzeniem tak drastycznych środków do walki z epidemią, a ich wprowadzanie powinno być poparte wysokiej jakości dowodami na to, że korzyść znacznie przewyższa szkodę [52]. Innymi słowy, należy odpowiedzieć na pytanie czy dzięki nałożeniu kwarantanny na osobę zdrową jedynie podejrzewaną o kontakt z osobą zakażoną na podstawie wątpliwej diagnostyki przekłada się na poprawę wskaźników przeżywalności i jakości życia (w tym celu szacuje się parametr QALY - lata życia skorygowane o jakość) ogółu społeczeństwa w perspektywie długo- i krótkoterminowej. Dostępne analizy dotyczące izolacji społecznej wskazują jednak na efekt zupełnie odwrotny, np.:

  • Na podstawie internetowych ankiet dotyczących jakości życia przeprowadzonych we Francji, Indiach, Włoszech, Wielkiej Brytanii i Stanach Zjednoczonych w okresie od 21 czerwca do 13 września 2021 roku oszacowano średnią utratę jakości życia z powodu lekkich i surowych ograniczeń (noszenie maseczek w przestrzeni publicznej; zamknięcie barów, klubów i restauracji; ograniczenia w podróżach międzynarodowych; praca zdalna; zamknięcie szkół; oraz ograniczenia dotyczące prywatnych spotkań) wykazano, że "Obciążenie społeczne ograniczeniami związanymi z Covid-19 na dzień 6 września 2021 roku wynosi ponad trzy miliardy QALY. Obciążenie to jest duże i odpowiada około trzykrotności przewidywanej całkowitej liczby utraconych lat życia w przypadku braku jakichkolwiek ograniczeń" [53]
  • W analizie koszty-korzyść dla lockdownu w Kanadzie po stronie strat wymieniono: utracone możliwości edukacyjne, ryzyko chorób psychicznych, oczekiwany wzrost zgonów z powodu bezrobocia, zwiększoną liczbę zgonów z przedawkowania i innych zgonów związanych z izolacją, zwiększona przemoc domowa, zaniedbanie pacjentów niecovidowych. W jednym ze scenariuszy na skutek wymienionych skutków ubocznych straty oszacowano na 6 283 333 lat życia. Wśród korzyści założono, że lockdown zredukuje zgony COVID o 20%, co przeliczono na dodatkowe 44 430 lat życia. Końcowy bilans (6 283 333 / 44 430 = 141) oznacza, że na każdy uratowany dzięki lockdownowi rok życia musimy poświęcić 141 lat życia z powodu skutków ubocznych tej polityki. Nawet w najbardziej katastrofalnym scenariuszu wzrostu zakażeń oraz kosztów lockdownu (model Imperial College of London) kalkulacja koszty/korzyść jest niekorzystna. Wniosek końcowy z analizy jest porażający: "Możliwe, że lockdown zostanie uznany za jedną z największych porażek polityki czasu pokoju we współczesnej historii" [54]
  • "Cena lockdownu z punktu widzenia zdrowia publicznego jest wysoka: korzystając ze znanego związku między zdrowiem a bogactwem, szacujemy, że lockdowny mogą pochłonąć 20 razy więcej lat życia, niż oszczędzić" [55]
  • "W świetle dowodów dotyczących kosztów zdrowotnych, gospodarczych i społecznych, które prawdopodobnie znacznie przewyższają potencjalne korzyści, autorzy sugerują, że po pierwsze, w stosownych przypadkach, należy odwrócić agresywną politykę izolacyjną i unikać jej ponownego przyjmowania w przyszłości" [56]

Należy podkreślić, że na szkodliwość izolacji społecznej publicznie zwracało uwagę wielu epidemiologów, naukowców i lekarzy. W Deklaracji z Great Barrington z 4 października 2020 roku stwierdzono, że "Osobom, które nie są podatne, należy natychmiast umożliwić powrót do normalnego życia. Aby obniżyć próg odporności stadnej, wszyscy powinni przestrzegać prostych zasad higieny, takich jak mycie rąk i pozostawanie w domu w przypadku choroby. Szkoły i uniwersytety powinny być otwarte na nauczanie stacjonarne. Należy wznowić zajęcia pozalekcyjne, takie jak sport. Młodzi dorośli należący do grupy niskiego ryzyka powinni pracować normalnie, a nie w domu. Restauracje i inne firmy powinny zostać otwarte. Należy wznowić działalność artystyczną, muzyczną, sportową i inną działalność kulturalną. Osoby bardziej narażone na ryzyko mogą uczestniczyć, jeśli chcą, podczas gdy społeczeństwo jako całość cieszy się ochroną zapewnianą podatnym przez tych, którzy wykształcili odporność stadną" [57]. W Polsce zasadność izolacji społecznej publicznie podważał m.in. lekarz Paweł Basiukiewicz, Kierownik Oddziału Obserwacyjno-Zakaźnego Szpitala Zachodniego w Grodzisku Mazowieckim, wskazując że cena, jaką społeczeństwo płaci za walkę z epidemią, jest zbyt wysoka: "(…) działanie na rzecz ograniczenia liczby pozytywnych testów PCR nie ma większego sensu. Zakażenie SARS-Cov-2 jest groźne głównie dla osób obciążonych poważnymi schorzeniami. Uważam, że ceny za to nie powinno płacić całe społeczeństwo" [58] - wypowiedź z listopada 2020 roku. Od 9 października 2020 r. na twitterowym profilu dr Basiukiewicza był przypięty wpis "Lockdown zabija. Uderzający i pełzający. Nakazowa izolacja i kwarantanna zabija. Naród jest wtrącany w stan wojenny" [59]. Za kwestionowanie działań podejmowanych w Polsce i na świecie w związku z pandemią koronawirusa dr. Basiukiewiczowi zarzucono postępowanie niezgodnie z etyką lekarską, został jednak uniewinniony przez Sąd Lekarski [60]. Nieco później media głównego nurtu obiegła informacja o ogromnych stratach związanych z izolacją społeczną, które znacznie przekroczyły korzyści: "(…) drakońskie środki miały "znikomy wpływ" na śmiertelność z powodu tej choroby w porównaniu z mniej rygorystycznymi działaniami przyjętymi przez takie kraje jak Szwecja i były "ogromną porażką polityczną"" [61].

Podsumowując, postawy obywatelskie polegające na sprzeciwie wobec izolacji społecznej, zdalnemu nauczaniu, zamykaniu szkół czy jakimkolwiek formom istotnego zakłócania funkcjonowania edukacji i opieki zdrowotnej w okresie pandemii covid-19 nie tylko nie były sprzeczne z zasadami współżycia społecznego, ale były uzasadnione naukowo i ukierunkowane na ochronę zdrowia publicznego. Instytucje rządowe realizując politykę sanitarną w okresie pandemii covid-19 nie opierały się na rzetelnych dowodach naukowych, posługiwały się diagnostyką rodzącą uzasadnione naukowo wątpliwości, uzasadniały swoje działania statystyką, która drastycznie zawyżała przypadki zakażeń i zgonów z powodu infekcji SARS-CoV-2, oraz nie przedstawiły rzetelnych analiz, z których jednoznacznie wynikałoby, że korzyści z kwarantanny i innych NPI przewyższają szeroki repertuar szkód zdrowotnych, społecznych i ekonomicznych. Narzucane prawem restrykcje sanitarne polegająca między innymi na masowej izolacji społeczeństwa na podstawie niewiarygodnej diagnostyki przypisującej w znacznym stopniu przypadki sezonowej infekcji lub braku infekcji do "zakażeń SARS-CoV-2" (covid) doprowadziły do zakłóceń w funkcjonowaniu ochrony zdrowia, tym samym do obniżenia jakości opieki zdrowotnej, a także do spadku odporności populacji na choroby zakaźne i nasilenia chorób podstawowych, co w efekcie prowadziło do nadmiarowej umieralności.

Dr n. med. Piotr Witczak [62]

Biolog medyczny (specjalność: immunologia), prowadził badania i opublikował kilkanaście prac naukowych w dziedzinie immunologii komórkowej. W latach 2013-2015 pełnił funkcję kierownika projektu badawczego na Uniwersytecie Medycznym w Łodzi. Karierę zawodową kontynuował jako analityk technologii medycznych w Agencji Oceny Technologii Medycznych i Taryfikacji (AOTMiT) w Warszawie, zajmował się farmakoekonomiką i evidence-based medicine (EBM). Współkoordynator projektu "Racjonalne decyzje w systemie ochronie zdrowia, ze szczególnym uwzględnieniem regionalnej polityki zdrowotnej" realizowanego przez AOTMiT.

Przypisy pod grafiką

dr Piotr Witczak - Ocena zasadności masowej kwarantanny - PSNLiN

Pobierz grafikę i wyślij znajomym


[1] https://www.infor.pl/prawo/prawa-konsumenta/prawa-pacjenta/3625697,Kwarantanna-definicja-zasady.html

[2] "Ograniczenia praw i wolności wprowadzone w Polsce w związku z epidemią Covid-19. Część druga - aspekty zdrowotne", Rozdział II. Interwencje niefarmaceutyczne oraz funkcjonowanie służby zdrowia w trakcie kryzysu

zdrowotnego w 2020 i 2021, roku dostęp: https://ordoiuris.pl/sites/default/files/inline-files/Raport_OI_Raport_OI_COVID_cz2_aspekty_zdrowotne_0.pdf

[3] https://businessinsider.com.pl/gospodarka/polska-wchodzi-w-ukryty-lockdown-ponad-milion-osob-na-kwarantannie-ida-ciezkie-czasy/3k5pryw

[4] Appleby J. Tackling covid-19: are the costs worth the benefits? BMJ 2020; 369 :m1496 doi:10.1136/bmj.m1496 https://www.bmj.com/content/369/bmj.m1496

[5] Boretti A. After Less Than 2 Months, the Simulations That Drove the World to Strict Lockdown Appear to be Wrong, the Same of the Policies They Generated. Health Serv Res Manag Epidemiol. 2020 Jun 17;7:2333392820932324. doi: 10.1177/2333392820932324. PMID: 32596417; PMCID: PMC7301657 https://journals.sagepub.com/doi/pdf/10.1177/2333392820932324

[6] Kuhbandner, Christof, et al. "Was Germany’s lockdown in spring 2020 necessary? How bad data quality can turn a simulation into a delusion that shapes the future." Futures 135 (2022): 102879. https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S0016328721001865

[7] Verelst F, Willem L, Beutels P. Behavioural change models for infectious disease transmission: a systematic review (2010-2015). J R Soc Interface. 2016 Dec;13(125):20160820. doi: 10.1098/rsif.2016.0820. PMID: 28003528; PMCID: PMC5221530. https://royalsocietypublishing.org/doi/full/10.1098/rsif.2016.0820

[8] Dokument WHO dot. NPI: https://www.who.int/publications/i/item/non-pharmaceutical-public-health-measuresfor-mitigating-the-risk-and-impact-of-epidemic-and-pandemic-influenza

[9] Chu IY, Alam P, Larson HJ, Lin L. Social consequences of mass quarantine during epidemics: a systematic review with implications for the COVID-19 response. J Travel Med. 2020 Nov 9;27(7):taaa192. doi: 10.1093/jtm/taaa192. PMID: 33051660; PMCID: PMC7649384. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/33051660/

[10] Naito R, McKee M, Leong D, Bangdiwala S, Rangarajan S, Islam S, Yusuf S. Social isolation as a risk factor for all-cause mortality: Systematic review and meta-analysis of cohort studies. PLoS One. 2023 Jan 12;18(1):e0280308. doi: 10.1371/journal.pone.0280308. PMID: 36634152; PMCID: PMC9836313. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC9836313/

[11] Naito R, Leong DP, Bangdiwala SI, McKee M, Subramanian SV, Rangarajan S, Islam S, Avezum A, Yeates KE, Lear SA, Gupta R, Yusufali A, Dans AL, Szuba A, Alhabib KF, Kaur M, Rahman O, Seron P, Diaz R, Puoane T, Liu W, Zhu Y, Sheng Y, Lopez-Jaramillo P, Chifamba J, Rosnah I, Karsidag K, Kelishadi R, Rosengren A, Khatib R, K R LIA, Azam SI, Teo K, Yusuf S. Impact of social isolation on mortality and morbidity in 20 high-income, middle-income and low-income countries in five continents. BMJ Glob Health. 2021 Mar;6(3):e004124. doi: 10.1136/bmjgh-2020-004124. PMID: 33753400; PMCID: PMC7986654. https://gh.bmj.com/content/6/3/e004124.long

[12] Mattioli AV, Ballerini Puviani M, Nasi M, Farinetti A. COVID-19 pandemic: the effects of quarantine on cardiovascular risk. Eur J Clin Nutr. 2020 Jun;74(6):852-855. doi: 10.1038/s41430-020-0646-z. Epub 2020 May 5. PMID: 32371988; PMCID: PMC7199203. https://www.nature.com/articles/s41430-020-0646-z

[13] Brooks SK, Webster RK, Smith LE, Woodland L, Wessely S, Greenberg N, Rubin GJ. The psychological impact of quarantine and how to reduce it: rapid review of the evidence. Lancet. 2020 Mar 14;395(10227):912-920. doi: 10.1016/S0140-6736(20)30460-8. Epub 2020 Feb 26. PMID: 32112714; PMCID: PMC7158942. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/32112714/

[14] Mrduljaš-Đujić N, Antičević V, Britvić D. Psychosocial effects of the quarantine during the first wave of the COVID-19 pandemic on the residents of the island of Brač. Fam Pract. 2022 May 28;39(3):447-454. doi: 10.1093/fampra/cmab128. PMID: 34791200; PMCID: PMC8822403. https://academic.oup.com/fampra/article/39/3/447/6428309

[15] Wang G, Zhang Y, Zhao J, Zhang J, Jiang F. Mitigate the effects of home confinement on children during the COVID-19 outbreak. Lancet. 2020 Mar 21;395(10228):945-947. doi: 10.1016/S0140-6736(20)30547-X. Epub 2020 Mar 4. PMID: 32145186; PMCID: PMC7124694. https://www.thelancet.com/journals/lancet/article/PIIS0140-6736(20)30547-X/fulltext

[16] Ma D, Kuang Y, Lan Z, Zeng S, Li Y, Shang M, Zhang RY, Zhao B, Li W. The rapid change in mental health among college students after introduction of on-campus quarantine during the 2022 Shanghai COVID-19 lockdown. Front Public Health. 2023 May 5;11:1132575. doi: 10.3389/fpubh.2023.1132575. PMID: 37213647; PMCID: PMC10196357 https://www.frontiersin.org/articles/10.3389/fpubh.2023.1132575/full

[17] Liu W, Hu Z, Liu Z, Zhang F, Ding Y, Shui Y, Yang Z, Cheng W. Age- and sex-dependent increase in self-harm among adolescents with mental health problems in East China during COVID-19 related society-wide isolation. Front Public Health. 2023 Mar 9;11:1129123. doi: 10.3389/fpubh.2023.1129123. PMID: 36969633; PMCID: PMC10036048 https://www.frontiersin.org/articles/10.3389/fpubh.2023.1129123/full

[18] https://www.medonet.pl/psyche/psychologia,samobojstwa-w-czasie-pandemii-ile-osob-odebralo-sobie-zycie-w-jakim-wieku-byli,artykul,34735261.html#rosnie-liczba-samobojstw-wsrod-osob-mlodych

[19] Farah R, Rege SV, Cole RJ, Holstege CP. Suspected Suicide Attempts by Self-Poisoning Among Persons Aged 10-19 Years During the COVID-19 Pandemic - United States, 2020-2022. MMWR Morb Mortal Wkly Rep. 2023 Apr 21;72(16):426-430. doi: 10.15585/mmwr.mm7216a3. PMID: 37079475; PMCID: PMC10121270 https://www.cdc.gov/mmwr/volumes/72/wr/mm7216a3.htm?s_cid=mm7216a3_w

[20] Pezzullo AM, Axfors C, Contopoulos-Ioannidis DG, Apostolatos A, Ioannidis JPA. Age-stratified infection fatality rate of COVID-19 in the non-elderly population. Environ Res. 2023 Jan 1;216(Pt 3):114655. doi: 10.1016/j.envres.2022.114655. Epub 2022 Oct 28. PMID: 36341800; PMCID: PMC9613797.

[21] Axfors, Cathrine, and John PA Ioannidis. "Infection fatality rate of COVID-19 in community-dwelling elderly populations." European Journal of Epidemiology 37.3 (2022): 235-249. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC8934243/pdf/10654_2022_Article_853.pdf

[22] Brown RB. Public Health Lessons Learned From Biases in Coronavirus Mortality Overestimation. Disaster Med Public Health Prep. 2020 Jun;14(3):364-371. doi: 10.1017/dmp.2020.298. Epub 2020 Aug 12. PMID: 32782048; PMCID: PMC7511835. https://www.cambridge.org/core/services/aop-cambridge-core/content/view/7ACD87D8FD2237285EB667BB28DCC6E9/S1935789320002980a.pdf/div-class-title-public-health-lessons-learned-from-biases-in-coronavirus-mortality-overestimation-div.pdf

[23] https://www.cebm.net/covid-19/global-covid-19-case-fatality-rates/

[24] https://www.medrxiv.org/content/10.1101/2020.05.13.20101253v1.full. Później opublikowane w biuletynie WHO: Ioannidis JPA. Infection fatality rate of COVID-19 inferred from seroprevalence data. Bull World Health Organ. 2021 Jan 1;99(1):19-33F. doi: 10.2471/BLT.20.265892. Epub 2020 Oct 14. PMID: 33716331; PMCID: PMC7947934. pdf https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/33716331/

[25] Ioannidis JPA, Zonta F, Levitt M. Flaws and uncertainties in pandemic global excess death calculations. Eur J Clin Invest. 2023 Aug;53(8):e14008. doi: 10.1111/eci.14008. Epub 2023 Apr 24. PMID: 37067255; PMCID: PMC10404446. https://onlinelibrary.wiley.com/doi/10.1111/eci.14008

[26] Schippers MC, Ioannidis JPA, Joffe AR. Aggressive measures, rising inequalities, and mass formation during the COVID-19 crisis: An overview and proposed way forward. Front Public Health. 2022 Aug 25;10:950965. doi: 10.3389/fpubh.2022.950965. PMID: 36159300; PMCID: PMC9491114. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/36159300/

[27] Douglas W. Allen (2022) Covid-19 Lockdown Cost/Benefits: A Critical Assessment of the Literature, International Journal of the Economics of Business, 29:1, 1-32, DOI: 10.1080/13571516.2021.1976051 https://www.tandfonline.com/doi/abs/10.1080/13571516.2021.1976051

[28] Yanovskiy M, Socol Y. Are Lockdowns Effective in Managing Pandemics? Int J Environ Res Public Health. 2022 Jul 29;19(15):9295. doi: 10.3390/ijerph19159295. PMID: 35954650; PMCID: PMC9368251. https://www.mdpi.com/1660-4601/19/15/9295

[29] Bagus P, Peña-Ramos JA, Sánchez-Bayón A. COVID-19 and the Political Economy of Mass Hysteria. Int J Environ Res Public Health. 2021 Feb 3;18(4):1376. doi: 10.3390/ijerph18041376. PMID: 33546144; PMCID: PMC7913136. https://www.mdpi.com/1660-4601/18/4/1376

[30] "Ograniczenia praw i wolności wprowadzone w Polsce w związku z epidemią Covid-19. Część druga - aspekty zdrowotne", Rozdział II. Interwencje niefarmaceutyczne oraz funkcjonowanie służby zdrowia w trakcie kryzysu

zdrowotnego w 2020 i 2021, roku dostęp: https://ordoiuris.pl/sites/default/files/inline-files/Raport_OI_Raport_OI_COVID_cz2_aspekty_zdrowotne_0.pdf

[31] Fistera, David, et al. "What about the others: differential diagnosis of COVID-19 in a German emergency department." BMC Infectious Diseases 21.1 (2021): 1-8. https://bmcinfectdis.biomedcentral.com/counter/pdf/10.1186/s12879-021-06663-x.pdf

[32] Jain S, Self WH, Wunderink RG, Fakhran S, Balk R, Bramley AM, Reed C, Grijalva CG, Anderson EJ, Courtney DM, Chappell JD, Qi C, Hart EM, Carroll F, Trabue C, Donnelly HK, Williams DJ, Zhu Y, Arnold SR, Ampofo K, Waterer GW, Levine M, Lindstrom S, Winchell JM, Katz JM, Erdman D, Schneider E, Hicks LA, McCullers JA, Pavia AT, Edwards KM, Finelli L; CDC EPIC Study Team. Community-Acquired Pneumonia Requiring Hospitalization among U.S. Adults. N Engl J Med. 2015 Jul 30;373(5):415-27. doi: 10.1056/NEJMoa1500245. Epub 2015 Jul 14. PMID: 26172429; PMCID: PMC4728150. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4728150/

[33] Borger i inni. 2020. Review report Corman-Drosten et al. Eurosurveiilance 2020. External peer review of the RTPCR test to detect SARS-CoV-2 reveals 10 major scientific flaws at the molecular and methodological level: consequences for false positive results https://zenodo.org/records/4298004

[34] Coleman, Jamie J., et al. "COVID-19: to be or not to be; that is the diagnostic question." Postgraduate medical journal 96.1137 (2020): 392-398 https://academic.oup.com/pmj/article/96/1137/392/6959044

[35] Cohen, Andrew N, Kessel, Bruce, & Milgroom, Michael G. (2020). Analysis of expected false positive rates in SARS-CoV-2 testing: technical background, limitations and objections (Version 001). Zenodo. https://doi.org/10.5281/zenodo.4035317

[36] False positive results with SARS-CoV-2 RT-PCR tests and how to evaluate a RT-PCR-positive test for the possibility of a false positive result." Journal of Occupational and Environmental Medicine 63.3 (2021): e159.

Bustin, Stephen, et al. "Covid-19 and diagnostic testing for SARS-CoV-2 by RT-qPCR-facts and fallacies." International journal of molecular sciences 22.5 (2021): 2459 https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC7934325/

[37] Watson, Jessica, Penny F. Whiting, and John E. Brush. "Interpreting a covid-19 test result." Bmj 369 (2020). https://www.scienceinschool.org/wp-content/uploads/2021/03/Issue52_CovidTesting.pdf

[38] Bentley, P. M. "Error rates in SARS-CoV-2 testing examined with Bayes’ theorem." Heliyon 7.4 (2021): e06905. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/33937546/

[39] Deeks J J, Brookes A J, Pollock A M. Operation Moonshot proposals are scientifically unsound BMJ 2020; 370 :m3699 doi:10.1136/bmj.m3699 https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/32963111/

[40] Dadhwal K, Stonham R, Breen H, Poole S, Saeed K, Dushianthan A. Severe COVID-19 pneumonia in an intensive care setting and comparisons with historic severe viral pneumonia due to other viruses. Clin Respir J. 2022 Feb 24. doi: 10.1111/crj.13482. Epub ahead of print. PMID: 35202498 https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/35202498/

[41] https://ordomedicus.org/vi-posiedzenie-komisji-sledczej-lek-jerzy-milewski-2/

[42] Rabail C. et al., A country level analysis measuring the impact of government actions, country preparedness and socioeconomic factors on COVID-19 mortality and related health outcomes, ClinicalMedicine 25 (2020) 100464, https://doi.org/10.1016/j.eclinm.2020.100464

[43] Herby, Jonas, Lars Jonung, and Steve Hanke. "A literature review and meta-analysis of the effects of lockdowns on covid-19 mortality-II." medRxiv (2023): 2023-08 https://mpra.ub.uni-muenchen.de/113732/1/MPRA_paper_113732.pdf https://www.medrxiv.org/content/10.1101/2023.08.30.23294845v1.full.pdf

[44] Agrawal, Virat, et al. The impact of the COVID-19 pandemic and policy responses on excess mortality. No. w28930. National Bureau of Economic Research, 2021. https://www.nber.org/papers/w28930

[45] https://brownstone.org/articles/more-than-400-studies-on-the-failure-of-compulsory-covid-interventions/

[46] https://brownstone.org/articles/lockdowns-did-not-save-lives/

[47] https://brownstone.org/articles/lockdowns-fail-they-do-not-control-the-virus/

[48] Macartney, Kristine, et al. "Transmission of SARS-CoV-2 in Australian educational settings: a prospective cohort study." The Lancet Child & Adolescent Health 4.11 (2020): 807-816. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/32758454/

[49] White, P., et al. "Children are safe in schools: a review of the Irish experience of reopening schools during the COVID-19 pandemic." Public Health 195 (2021): 158-160. https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S0033350621001347

[50] Ludvigsson JF, Engerström L, Nordenhäll C, Larsson E. Open schools, Covid-19, and child and teacher morbidity in Sweden. N Engl J Med. 2021;384(7):669-71. https://doi.org/10.1056/NEJMc2026670

[51] Christakis DA, Van Cleve W, Zimmerman FJ., Estimation of US Children’s Educational Attainment and Years of Life Lost Associated With Primary School Closures During the Coronavirus Disease 2019 Pandemic. JAMA Netw Open. 2020; 3(11):e2028786. doi:10.1001/jamanetworkopen.2020.28786 https://jamanetwork.com/journals/jamanetworkopen/fullarticle/2772834/

[52] Miller, Daniel, and Alvin Moss. "Rethinking the Ethics of the Covid‐19 Pandemic Lockdowns." Hastings Center Report 53.4 (2023): 3-9. https://onlinelibrary.wiley.com/doi/abs/10.1002/hast.1495

[53] Fink, Günther, Fabrizio Tediosi, and Stefan Felder. "Burden of COVID-19 restrictions: National, regional and global estimates." EClinicalMedicine 45 (2022). https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S2589537022000359

[54] Allen, Douglas W., Covid-19 Lockdown Cost/Benefits: A Critical Assessment of the Literature, International Journal of the Economics of Business, 2021, DOI: 10.1080/13571516.2021.1976051 https://www.tandfonline.com/doi/abs/10.1080/13571516.2021.1976051

[55] Yanovskiy M, Socol Y. Are Lockdowns Effective in Managing Pandemics? Int J Environ Res Public Health. 2022 Jul 29;19(15):9295. doi: 10.3390/ijerph19159295. PMID: 35954650; PMCID: PMC9368251. https://www.mdpi.com/1660-4601/19/15/9295

[56] Schippers MC, Ioannidis JPA, Joffe AR. Aggressive measures, rising inequalities, and mass formation during the COVID-19 crisis: An overview and proposed way forward. Front Public Health. 2022 Aug 25;10:950965. doi: 10.3389/fpubh.2022.950965. PMID: 36159300; PMCID: PMC9491114.https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/36159300/

[57] http://www.fregger.com/Blogs/Great%20Barrington%20Declaration.pdf

[58] https://wnet.fm/2020/11/17/dr-pawel-basiukiewicz-cena-jaka-spoleczenstwo-placi-za-walke-z-epidemia-jest-zbyt-wysoka/

[59] https://www.rynekzdrowia.pl/Polityka-zdrowotna/Zdjac-nakaz-maskowy-To-juz-koniec-epidemii-oglasza-dr-Basiukiewicz,221227,14.html

[60] https://dorzeczy.pl/opinie/303154/dr-pawel-basiukiewicz-uniewinniony-przez-sad-lekarski.html

[61] https://businessinsider.com.pl/gospodarka/naukowcy-ocenili-skutki-lockdownu-w-czasie-covid-19-oto-ich-wnioski/spe47v1

[62] https://nauka-polska.pl/#/profile/scientist?id=262721&_k=zh2e27

Źródło: https://ordomedicus.org/oswiadczenie-fundacji-ordo-medicus-kwarantanna/

Ostatnio dodane

Dr hab. n. med. Dorota Sienkiewicz prezes PSNLiN przed Naczelnym Sądem Lekarskim w sprawie pozbawienia prawa wykonywania zawodu
Pokaż
Dr hab. n. med. Dorota Sienkiewicz prezes PSNLiN przed Naczelnym Sądem Lekarskim w sprawie pozbawienia prawa wykonywania zawodu

W piątek 5 kwietnia 2024 r. o godz. 12:45 w Naczelnym Sądzie Lekarskim w Warszawie przy ul. Sobieskiego 110 odbyła się rozprawa dr hab. n. med. Doroty Sienkiewicz prezesa Polskiego Stowarzyszenia Niezależnych Lekarzy i Naukowców, dotyczącą odwołania od wyroku Białostockiej Izby Lekarskiej z 2022r ...

O wolności w medycynie - dr Katarzyna Bross - Walderdorff
Pokaż
O wolności w medycynie - dr Katarzyna Bross - Walderdorff

Rozmowa z dr Katarzyną Bross-Walderdorff w studio J20 na temat wolności w medycynie.

Histopatologiczne wyniki autopsji serca u 2 nastolatków po podaniu drugiej dawki szczepionki przeciwko COVID-19
Histopatologiczne wyniki autopsji serca u 2 nastolatków po podaniu drugiej dawki szczepionki przeciwko COVID-19
Histopatologiczne wyniki autopsji serca u 2 nastolatków po podaniu drugiej dawki szczepionki przeciwko COVID-19

Artykuł przedstawia wyniki badania mikroskopowego mięśnia sercowego dwóch chłopców - nastolatków, którzy zmarli niespodziewanie i nienaturalnie w ciągu pierwszego tygodnia po podaniu drugiej dawki szczepionki Pfizer-BioNTech Covid-19.

Uszkodzenie mięśnia sercowego obserwowane w tych sercach poszczepiennych różni się od typowego zapalenia mięśnia sercowego i ma wygląd przypominający kardiomiopatię stresową (toksyczną), w której pośredniczą katecholaminy - jest to obraz burzy cytokinowejz nadmierną i niekontrolowaną odpowiedzią zapalną, o znanej pętli sprzężenia zwrotnego z katecholaminami.

Hirudoterapia – terapia pijawką lekarską
Hirudoterapia – terapia pijawką lekarską
Hirudoterapia – terapia pijawką lekarską

Hirudotarapia jest naturalną metodą wspomagania leczenia różnych dolegliwości przy użyciu pijawek lekarskich. W Międzynarodowej Klasyfikacji Procedur Medycznych ICD-9, jest zakwalifikowana pod nr 99.991 jako Terapia pijawkowa. W PKD ma kod 86.90 D - Działalność paramedyczna.

W Polsce Gabinety Hirudoterapii podlegają kontroli Sanepidu od 2011 roku. W niektórych krajach europejskich, np. w Niemczech, pewne zabiegi hirudoterapii są refundowane. W USA pijawka jest uznana jako lek.