"Szczepionki" przeciw COVID-19
ZBYT WYSOKI POZIOM PRZECIWCIAŁ PO SZCZEPIENIU MOŻE BYĆ NIEBEZPIECZNY?
Co najmniej dwie dostępne publikacje pre-print sugerują, że ozdrowieńcy ciężej przechodzą szczepienia przeciwko COVID-19.
Osoby, które wcześniej miały COVID-19 wykazywały szybką odpowiedź z udziałem przeciwciał i CZĘŚCIEJ ZGŁASZAŁY DZIAŁANIA NIEPOŻĄDANE już po jednej dawce szczepionki Pfizer-BioNTech lub Moderna [1]. W tych samych punktach czasowych miana przeciwciał osób, które przeszły COVID-19 były 10-20 RAZY WYŻSZE niż u osób, które nigdy go nie miały. Dwa tygodnie po podaniu ozdrowieńcom tylko jednej dawki szczepionki, stężenie przeciwciał BYŁO RÓWNIE WYSOKIE LUB NAWET 10 RAZY WYŻSZE niż poziomy obserwowane u niezainfekowanych osób, które otrzymały dwie dawki szczepionki. Jak sugerują autorzy tego badania, podanie osobom, które wcześniej były zakażone SARS-CoV-2, tylko jednej dawki szczepionki nie wpłynęłoby negatywnie na ich miano przeciwciał, OSZCZĘDZIŁOBY IM NIEPOTRZEBNEGO BÓLU I UWOLNIŁOBY WIELE PILNIE POTRZEBNYCH DAWEK.
W badaniu [2] porównano częstość występowania działań niepożądanych po pierwszej dawce szczepionki u 231 osób, w tym 83, u których wcześniej uzyskano pozytywny wynik testu na obecność COVID-19. Objawy w miejscu wstrzyknięcia, takie jak ból lub obrzęk, były podobne w obu grupach pacjentów. ALE OSOBY Z ISTNIEJĄCĄ WCZEŚNIEJ ODPORNOŚCIĄ DOŚWIADCZAŁY OGÓLNOUSTROJOWYCH SKUTKÓW UBOCZNYCH, TAKICH JAK ZMĘCZENIE, BÓL GŁOWY, DRESZCZE, GORĄCZKA ORAZ BÓLE MIĘŚNI LUB STAWÓW ZE ZNACZNIE WIĘKSZĄ CZĘSTOTLIWOŚCIĄ.
Osoby, u których wykryto zakażenie COVID-19 potwierdzone metodą PCR, mogą wymagać tylko jednej dawki. Wydaje się, że zapewni im to ochronę, która jest co najmniej tak dobra, jak dwie dawki szczepionki [3].
W przypadku infekcji SARS-CoV-2 zbyt wysoki poziom przeciwciał może nie być korzystny, co budzi obawy względem potencjalnej reinfekcji nową mutacją wirusa. Przebieg choroby COVID-19 jest związany z syntezą przeciwciał przeciw SARS-CoV-2 w surowicy [4], których miana korelują bezpośrednio z ciężkością choroby [5]. I odwrotnie, osoby, które szybko wracają do zdrowia, mogą mieć niski poziom przeciwciał anty-SARS-CoV-2 lub nie mieć ich wcale [6].
Przeciwciała neutralizujące kontrolują wirusa, ale następnie mogą wywoływać ciężką, uszkadzającą tkanki reakcję zapalną w płucach. Jest to profil podobny do choroby związanej z kompleksami immunologicznymi, którą obserwowano w przeszłości w przypadku szczepionek przeciwko RSV, w których zaszczepieni ulegali śmiertelnej, nasilonej chorobie RSV z powodu tworzenia kompleksów immunologicznych przeciwciało-wirus, które wywoływały szkodliwe, zapalne odpowiedzi immunologiczne [7].
Pytanie o zasadność szczepienia ozdrowieńców aktualnie dostępnymi wakcynami przeciwko COVID-19 jest jak najbardziej na miejscu, a już na pewno czy potrzebują dwóch dawek szczepionki. Czy olbrzymia ilość ogólnoustrojowych reakcji po szczepionkach przeciwko COVID-19 nie jest przypadkiem dowodem na to, że w Polsce ogromna liczba osób przeszła już infekcje SARS-CoV-2?
Jak pokazują wyniki badań, do skutecznej obrony przeciwko COVID-19 wysoki poziom przeciwciał anty-SARS-CoV-2 WCALE MOŻE NIE BYĆ POTRZEBNY, A WRĘCZ NIEBEZPIECZNY.
Dlaczego?
Prawdopodobnie ogromną rolę w odporności na COVID-19 odgrywają komórki T. Ostatnie badania dostarczyły dowodów na odporność na zakażenie SARS-CoV-2 z udziałem komórek T, zarówno u pacjentów z COVID-19, jak i zdrowych pacjentów nienarażonych na wirusa [8-11].
Dr n. med. Piotr Witczak
PISMIENNICTWO
1. Krammer F, zespół Srivastava K. PARIS, Simon V. Robust spike antibody responses and increased reactogenicity in seropositive individuals after a single dose of SARS-CoV-2 mRNA vaccine. MedRxiv [Preprint]. 2021.
2. Saadat S, Rikhtegaran-Tehrani Z, Logue J, i wsp. Single Dose Vaccination in Healthcare Workers Previously Infected with SARS-CoV-2.
3. https://www.bmj.com/content/372/bmj.n308
4. Liu ZL, Liu Y, Wan LG, et al. Antibody profiles in mild and severe cases of COVID-19. Clinical chemistry. 2020.
5. Piccoli L, Park YJ, Tortorici MA, et al. Mapping Neutralizing and Immunodominant Sites on the SARS-CoV-2 Spike Receptor-Binding Domain by Structure-Guided High-Resolution Serology. Cell. 2020.
6. DF R, C G, F M, et al. Convergent Antibody Responses to SARS-CoV-2 Infection in Convalescent Individuals. bioRxiv. 2020
7. Cardozo, Timothy, and Ronald Veazey. "Informed consent disclosure to vaccine trial subjects of risk of COVID‐19 vaccines worsening clinical disease." International Journal of Clinical Practice (2020): e13795.
8. Braun J, Loyal L, Frentsch M, et al. SARS-CoV-2-reactive T cells in healthy donors and patients with COVID-19. Nature. 2020;587:270-74.
9. Grifoni A, Weiskopf D, Ramirez SI, et al. Targets of T cell responses to SARS-CoV-2 coronavirus in humans with COVID-19 disease and unexposed individuals. Cell. 2020;181:1489-501.e1415. [PMC free article]
10. Mateus J, Grifoni A, Tarke A, et al. Selective and cross-reactive SARS-CoV-2 T cell epitopes in unexposed humans. Science. 2020;370:89-94.
11. Sekine T, Perez-Potti A, Rivera-Ballesteros O, et al. Robust T cell immunity in convalescent individuals with asymptomatic or Mild COVID-19. Cell. 2020;183:158-68.e114.
